AMAÇ
Çapı ve yüksekliği bilinen (hacmi bilinen) bir molda doldurulan numuneye, ağırlığı
bilinen bir tokmağın sabit bir yükseklikten, belirli sayıda düşürülmesiyle enerji
verilmesi işlemidir.
Deney boyunca, bilinen su içeriklerine karşılık gelen kuru yoğunluk değerleri bulunur ve
deney sonunda zeminin maksimum kuru yoğunluğu ile optimum su içeriği elde edilir.
ARAÇLAR
Mold(Silindir şeklinde metal kap)
Çekiç
Elek (#4)
Karıştırma kabı
Damıtılmış su
Spatula
Terazi
YÖNTEM
4 numaralı elekten geçen numuneden 2,5 kg kadar alınır.
Bu numune hava kurusu olmalı ve taneler birbirine yapışmış olmamalıdır.
Alınan bu numuneye bir miktar su (not edilir) verilerek deneye başlanır.
Numune elle sıkıldığı zaman bir top oluşturmaya başladığı ve parmak ile bastırıldığında
dağıldığı andan itibaren ilk denemeye geçilir. (Şekil 1)
Moldun yarısına kadar numune koyulup çekiç ile 25 darbe uygulanır. (a)
Sıkıştırılan numune moldun 1/3’ünü doldurarak bir tabaka oluşturur. (b)
Bu tabaka üzerine moldun 2/3’ü dolduracak şekilde numune eklenir. (c)
Sıkıştırılan numune moldun yaklaşık 1/2’sini doldurarak ikinci tabakayı oluşturur. (d)
En son olarak moldun tamamı doldurulur. (e)
Numune sıkıştırılarak üçüncü ve son tabaka oluşturulur. (f)
Şekil 1 Standart Proktor Deneyi Uygulanışı
Sıkıştırma işlemi sonrası (f); moldun 1 numaralı kısmı 2 numaralı kısmından ayrılır.
Moldun hacmi bilinen bölümü 2 numaralı kısım olup, bu bölümün tamamının
sıkıştırılmış numune ile doldurulmuş olması gerekmektedir.
Sıkıştırmada her tabakaya 25 darbe uygulanır.
Daha sonra aynı işlem (3 tabakalık sıkıştırma işlemi), su içeriği %1,5-%3,0 kadar
arttırılarak en az 5 kez tekrarlanır.
Elde edilen değerlerden her sefer için (toplamda 5) numunenin su içeriği ve kuru
yoğunluğu hesaplanır.
Daha sonra kuru yoğunluk-su içeriği eğrisi çizilir.
Eğrinin tepe noktasına karşılık gelen kuru yoğunluğa maksimum kuru yoğunluk
( 𝜌𝑑𝑚𝑎𝑘𝑠 ), buna karşılık gelen su içeriğine ise optimum su içeriği ( 𝜔𝑜𝑝𝑡 ) denir.
HESAPLAMALAR
ω : Su İçeriği
ρb : Bulk Yoğunluk
ρd : Kuru Yoğunluk
M : Sıkıştırma Sonrası Toplam Kütle
V : Sıkıştırma Sonrası Toplam Hacim ( = Mold Hacmi )
Ms : Zeminin Kütlesi
Mw : Suyun Kütlesi
MTOPLAM : Sıkıştırılmış Numune ve Mold Kütlesi Toplamı
MKALIP : Moldun Kütlesi
<script async src="https://pagead2.googlesyndication.com/pagead/js/adsbygoogle.js?client=ca-pub-9856689109974461"
crossorigin="anonymous"></script>
